Wat is bellengeheugen?

Bubble-geheugen is een soort niet-vluchtig computergeheugen. Dat betekent dat het een type geheugen is dat informatie kan blijven opslaan, zelfs als de pc is uitgeschakeld. Harde schijven maken ook gebruik van dit type opslag, terwijl RAM vluchtig geheugen gebruikt - waaruit gegevensopslag verloren gaat wanneer de machine wordt uitgeschakeld.

Bubbelgeheugen dankt zijn naam aan de manier waarop het eruit ziet. Het maakt gebruik van een dunne magnetische film die kleine, gemagnetiseerde gebieden vormt die bekend staan ​​als bellen. Elk van deze bubbels slaat een stukje gegevens op. De bellen zijn gerangschikt in een reeks parallelle sporen waardoor de bellen vrij kunnen bewegen en gegevens kunnen transporteren. De bellen bewegen onder een extern magnetisch veld dat ze manipuleert.

De computer die het bellengeheugen gebruikt, kan de bellen verplaatsen naar de rand van het materiaal waaruit het is gemaakt. De bubbels kunnen worden gelezen door een magnetische pick-up en vervolgens worden vertaald in een formaat dat andere pc-onderdelen kunnen gebruiken. Wanneer dat is gebeurd, kan het stukje data worden overschreven. Ook dat gebeurt aan de rand van de geheugenmodule, en als dat klaar is, gaat de luchtbel weer in omloop.

De geschiedenis van het bellengeheugen

Dit type geheugen is in de eerste plaats het werk van slechts één persoon: Andrew Bobeck. Hij werkte aan verschillende soorten magnetische projecten en technologieën. Bubble-geheugen is sterk gebaseerd op het oudere concept van twistor-geheugen dat voor het eerst het idee van een stuk magneetband gebruikte om informatie op te slaan. Dit was een verandering ten opzichte van de vorige geheugentypen die afhankelijk waren van kernen. Machines zouden automatisch twistor-geheugen kunnen samenstellen. Dit gaf het een enorme verbetering in productiesnelheid ten opzichte van de handmatig gemaakte kerngeheugens.

In 1967 begon Bobeck te werken aan een manier om het geheugen van de twistor te verbeteren. In samenwerking met een team van andere experts bij Bell Labs vroeg Bobeck uiteindelijk een reeks patenten aan die culmineerden in de ontwikkeling van bellengeheugen.

Het werd voor het eerst populair in de jaren 70 vanwege zijn eigenschappen - het kon vergelijkbare geheugenhoeveelheden opslaan als harde schijven, maar bood prestatiesnelheden die dichter bij RAM lagen en zonder bewegende onderdelen, meer zoals moderne SSD's dan HDD's. Dat maakte het tot een enorm universeel geheugentype met verschillende toepassingen - althans in het begin.

Het werd echter al snel vervangen door veel betere halfgeleidergeheugenchips. Tegelijkertijd ondergingen harde schijven snelle verbeteringen, waardoor het bubbelgeheugen aan de rand van de markt bleef, voornamelijk vanwege de prijs.

Het werd tot ver in de jaren tachtig nog gebruikt in apparaten die schokbestendig moesten zijn. Hun bewegende delen maken harde schijven kwetsbaar voor gegevensverlies door schokken. Maar met de introductie van flash-opslag eind jaren tachtig droogde zelfs die niche op en verdween het bubbelgeheugen snel volledig. Al in 1981 stopten belangrijke bedrijven met het werken aan de technologie en begonnen ze hun fabrieken te sluiten of in plaats daarvan over te schakelen op de productie van andere soorten geheugen.

Vergelijkbare technologie

Het is vermeldenswaard dat IBM in 2008 werkte aan het concept van racetrack-geheugen. Hoewel het niet identiek is aan het bellengeheugen, gebruikt het racebaangeheugen een soortgelijk idee. In wezen een eendimensionale versie ervan, was het geheugen van een racebaan een tussenoplossing voor het geheugen van bubbels en twisters. Racetrack-geheugen werd echter nooit commercieel geaccepteerd en bleef een proof-of-concept dat al snel werd verlaten.

Conclusie

Bellengeheugen was een vorm van niet-vluchtig magnetisch geheugen. Het werd gecommercialiseerd in de vroege jaren 70 en vervolgens achterhaald in de late jaren 80. Qua prestaties past het tussen RAM en HDD's op het moment van commercialisering. HDD-ontwikkeling presteerde echter al snel beter dan het. Het liet een niche achter voor schokbestendige apparaten dankzij het ontbreken van bewegende delen. Flash-geheugen heeft het echter uiteindelijk naar de geschiedenisboeken verwezen door in die niche te concurreren met meer uitstekende prestaties.