Co to jest pamięć bąbelkowa?

Pamięć bąbelkowa to rodzaj nieulotnej pamięci komputera. Oznacza to, że jest to rodzaj pamięci, który może nadal przechowywać informacje, nawet gdy komputer jest wyłączony. Dyski twarde również korzystają z tego typu pamięci masowej, podczas gdy pamięć RAM wykorzystuje pamięć ulotną – z której magazyny danych są tracone po wyłączeniu urządzenia.

Pamięć bąbelkowa bierze swoją nazwę od tego, jak wygląda. Wykorzystuje cienką warstwę magnetyczną, która tworzy małe, namagnesowane obszary zwane bąbelkami. Każdy z tych bąbelków przechowuje jeden bit danych. Bąbelki są ułożone w szereg równoległych torów, które umożliwiają swobodny ruch bąbelków, przenosząc dane. Pęcherzyki poruszają się pod zewnętrznym polem magnetycznym, które nimi manipuluje.

Komputer korzystający z pamięci bąbelkowej może przesuwać bąbelki do krawędzi materiału, z którego jest zrobiony. Bąbelki można odczytać za pomocą magnetycznego przetwornika, a następnie przetłumaczyć na format, z którego mogą korzystać inne części komputera. Po wykonaniu tej czynności bit danych można nadpisać. To również dzieje się na krawędzi modułu pamięci, a kiedy to się skończy, bańka wraca do obiegu.

Historia pamięci bąbelkowej

Ten typ pamięci jest przede wszystkim dziełem tylko jednej osoby – Andrew Bobeck. Pracował nad różnego rodzaju projektami i technologiami magnetycznymi. Pamięć bąbelkowa jest w dużej mierze oparta na starszej koncepcji pamięci typu twistor, która po raz pierwszy wykorzystywała ideę kawałka taśmy magnetycznej do przechowywania informacji. Była to zmiana w stosunku do poprzednich typów pamięci, które opierały się na rdzeniach. Maszyny mogły automatycznie składać pamięć twistora. Dało to ogromną poprawę szybkości produkcji w porównaniu z ręcznie wykonanymi pamięciami rdzeniowymi.

W 1967 Bobeck zaczął pracować nad sposobem na poprawę pamięci twistorów. Współpracując z zespołem innych ekspertów w Bell Labs, Bobeck ostatecznie złożył wniosek o szereg patentów, których kulminacją było opracowanie pamięci bąbelkowej.

Po raz pierwszy stał się popularny w latach 70. ze względu na swoje właściwości – mógł przechowywać podobne ilości pamięci jak dyski twarde, ale oferował prędkości bliższe pamięci RAM i bez ruchomych części, bardziej jak nowoczesne dyski SSD niż dyski twarde. To sprawiło, że był to ogromny uniwersalny typ pamięci o różnych zastosowaniach – przynajmniej na początku.

Został on jednak szybko zastąpiony znacznie lepszymi półprzewodnikowymi układami pamięci. W tym samym czasie dyski twarde przechodziły szybkie ulepszenia, które pozostawiły pamięć bąbelkową na obrzeżach rynku, głównie ze względu na cenę.

Był nadal używany jeszcze w latach 80. w urządzeniach, które musiały być odporne na wstrząsy. Ich ruchome części sprawiają, że dyski twarde są podatne na utratę danych w wyniku uderzeń. Jednak wraz z wprowadzeniem pamięci flash pod koniec lat 80. nawet ta nisza wyschła, a pamięć bąbelkowa szybko zniknęła całkowicie. Już w 1981 roku znaczące firmy zaprzestały prac nad tą technologią i zaczęły zamykać swoje fabryki lub przestawiać się na produkcję innych rodzajów pamięci.

Podobna technologia

Warto dodać, że w 2008 roku IBM pracował nad koncepcją pamięci typu racetrack. Chociaż nie jest identyczna z pamięcią bąbelkową, pamięć toru wyścigowego wykorzystuje podobny pomysł. Zasadniczo jednowymiarowa wersja tego, pamięć toru wyścigowego była czymś pośrednim między pamięcią bąbelkową i twistorową. Jednak pamięć toru wyścigowego nigdy nie znalazła komercyjnego zastosowania i pozostała dowodem słuszności koncepcji, który wkrótce został porzucony.

Wniosek

Pamięć bąbelkowa była formą nieulotnej pamięci magnetycznej. Został skomercjalizowany na początku lat 70., a następnie przestarzały pod koniec lat 80. Pod względem wydajności mieści się między pamięcią RAM a dyskami twardymi w momencie komercjalizacji. Jednak rozwój HDD wkrótce go przewyższył. Pozostawił niszę dla urządzeń odpornych na wstrząsy dzięki brakowi ruchomych części. Jednak pamięć flash w końcu zapisała ją na kartach historii, konkurując w tej niszy z lepszą wydajnością.